سی‌ونهمین جشنواره‌ی فیلم فجر این روزها در حالی برگزار می‌شود که بسیاری از فستیوال‌های سینمایی جهان، به دلیلِ شیوع ویروسِ کرونا، فعالیت‌های خود را متوقف کرده‌اند؛ اما این تنها جشنواره‌ی فیلم نیست که در حالِ برگزاری است؛ جشنواره‌های تئاتر و تجسمی نیز فعالیتِ خود را به شکلِ معمول انجام داده‌اند و در این بین تنها جشنواره‌ی موسیقی فجر است که قرار است به شکلِ «آن‌لاین» برگزار شود؛ صرف‌نظر از این موضوع اما در سالِ جاری 16 فیلم در بخشِ «سودای سیمرغ» حضور دارند و در این گزارش مروری خواهیم داشت بر آهنگسازانی که موسیقی متن فیلم‌های جشنواره فیلم فجر امسال در بخش سودای سیمرغ را ساخته‌اند.

 

«بامداد افشار» و «پیام آزادی» هر کدام به سه و دو فیلم رکوردداران بخش موسیقی متن در فجر 39 هستند. علیرضا افکاری و حسام ناصری اولین حضور خود در جشنواره را از سر می‌گذرانند و چهره‌های مهمی چون مجید انتظامی، محمدرضا علیقلی، بهزاد عبدی که معمولا حضوری پررنگ در زمینه‌ی موسیقی فیلم در سال‌های گذشته داشته‌اند، از غایبانِ جشنواره در سالِ جاری هستند. حسین علیزاده، محمدرضا علیقلی و مجید انتظامی با کسب 4 سیمرغ بلورین رکوردداران جشنواره فیلم فجر هستند.

 

فیلم سینمایی ابلق
کارگردان: نرگس آبیار
آهنگساز: مسعود سخاوت دوست

 

«مسعود سخاوت دوست» تا کنون برای 44 فیلم سینمایی موسیقی متن ساخته است. او آهنگساز سه فیلم گذشته‌ی «نرگس آبیار» (فیلم‌های شبی که ماه کامل شد، نفس و شیار 143) هم بوده است. این آهنگ‌ساز برای موسیقی متن هر سه فیلم قبلی نرگس آبیار نامزد سیمرغ شده؛ اما موفق به تصاحب آن نشده است؛ اگرچه تاکنون برنده‌ی دیپلم افتخار بهترین موسیقی متن از سیزدهمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران شده و برنده‌ی تندیس بهترین موسیقی تئاتر در جشنواره تئاتر فجر شده‌است.

 

او درباره‌ی سه تجربه‌ی پیشین خود با «آبیار» گفته است: «موسیقی «شیار ١٤٣» همانند فیلمش لطافتی زنانه همراه با کشمکش‌های درونی مادرانه را روایت می‌کرد و نتیجه کار در یک لالایی خلاصه می‌شد. موسیقی «نفس» نیز یک فانتزی کودکانه را صورتی شنوایی می‌بخشید، اما موسیقی «شبی که ماه کامل شد» داستان مسخ و دگردیسی انسانی است که در طول روایت مانند روایت کافکا تغییر ماهوی بلکه وجودی می‌دهد. تغییری که نه در ساحت جسم بلکه در ساحت روح و در سطح آگاهی شکل گرفته و نخست باور را تسخیر می‌کند و در نهایت احساسات را تحت سلطه خود می‌گیرد.»

 

فیلم سینمایی بی همه چیز
کارگردان: محسن قرایی
آهنگساز: حامد ثابت

 

«حامد ثابت» تا کنون برای 24 فیلم سینمایی موسیقی متن ساخته است و در این میان در سال 91 و برای موسیقی فیلم «برلین منفی 7-» موفق به کسب سیمرغ شده است و این در حالی است که او تا کنون 4 مرتبه نامزد کسب سیمرغ بهترین موسیقی متن شده است که از جمله‌ی آن می‌توان به کاندیداتوری‌اش برای موسیقی متنِ فیلمِ «تابستان داغ» به کارگردانی «ابراهیم ایرج‌‌زاد» اشاره کرد.

او البته پیش از این در گفت‌وگو با «موسیقی ما» گفته است: «من هرگز برای سیمرغ کار نکرده‌ام. اینکه اهمیتی دارد یا نه را نمی‌دانم؛ ولی همیشه تلاش کرده‌ام برای فیلمی که می‌خواستم کار کنم، تمام توانم را به کار گیرم و بقیه‌ی مسایل اهمیتِ چندانی نداشته است.»

 

فیلم سینمایی تک تیرانداز
کارگردان: علی غفاری
آهنگساز: احسان بیرقدار

 

«احسان بیرقدار» بیش‌تر در زمینه‌ی آهنگ‌سازی برای آلبوم‌های موسیقی فعال بوده است و در کنارِ آن دستیاری آهنگ‌سازی برای بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی را نیز انجام داده است. او تا کنون برای دو فیلم سینمایی موسیقی متن ساخته است و امسال با «تک‌تیرانداز» در جشنواره حضور دارد.

 

از آخرین آثار او در بازار موسیقی آلبوم بی کلام «خواب می‌بیند» مشتمل بر آثار منتخب این هنرمند در عرصه آهنگسازی فیلم و چند قطعه جداگانه است.

 

 

فیلم سینمایی تی تی
کارگردان: آیدا پناهنده
آهنگساز: علیرضا افکاری

 

«علیرضا افکاری» تاکنون با خوانندگان سرشناسی چون احسان خواجه امیری، روزبه بمانی، مهدی یراحی، علیرضا عصار، علی زند وکیلی و دیگران هم‌کاری داشته است؛ این آهنگ‌ساز نام‌دار تا به حال در تمامی مراسم‌های برگزارشده جشنواره موسیقی ما موفق به دریافت تندیس طلایی بهترین آهنگساز شده‌است (چهار بار در سال‌های ۱۳۹۱، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷). او حالا تجربیاتی در زمینه‌ی موسیقی فیلم نیز انجام می‌دهد و «تی تی» دومین تجربه‌اش در این زمینه  پس از فیلم «ربوده شده» است که در جشنواره جهانی فجر شرکت کرد؛ اگرچه این اثر اولین تجربه‌ی حضورش در جشنواره ملی فیلم فجر است.

 

فیلم سینمایی خط فرضی
کارگردان: فرنوش صمدی
آهنگساز: پیمان یزدانیان

 

«پیمان یزدانیان» آهنگسازموسیقی فیلم که ساخت بیش از ۷۰ موسیقی فیلم ایرانی و خارجی را درکارنامه هنری خود دارد یکی از آهنگسازان شناخته شده کشورمان است که مخاطبانش او را با امضای شخصی‌اش می شناسند. او کار حرفه‌ای خود را ازسینما آغاز کرد و سال ۱۳۷۵ در ۲۸ سالگی موسیقی فیلم «لاک پشت ها» به کارگردانی علی شاه حاتمی را ساخت و به دنبال آن با ساخت موسیقی سریال «یوسف پیامبر» به کارگردانی فرج الله سلحشور، توجه کارگردانان تلویزیون را به آثارش جلب کرد. سریال «یک تکه نان» به کارگردانی کمال تبریزی دومین تجربه او در ساخت موسیقی سریال است که توانست با این اثر در بیست و سومین جشنواره فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ برای جایزه سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن نامزد شود. البته این تنها نامزدی او در ساخت موسیقی فیلم هایش نبود بلکه طی سال ها فعالیت درعرصه موسیقی فیلم بارها به عنوان نامزد انتخاب و در بسیاری هم موفق به دریافت تندیس جشنواره فیلم فجر شده است.

 

او در کنار حرفه اش یعنی موسیقی فیلم، کنسرت هایی نیز به صورت سولو یا دوئت برگزاروآلبوم هایی چون «برداشت»، «برداشت دوم»، «گذر»، «همراه با باد»، «سوئیت ها»، «از انعکاس شهرهای دور» و «رام» را منتشر کرده است. این آهنگ‌ساز شناخته‌شده امسال برای فیلم «خط فرضی» موسیقی نوشته است.

 

فیلم سینمایی رمانتیسم عماد و طوبا
کارگردان: کاوه صباغ زاده

فیلم سینمایی گیج گاه
کارگردان: عادل تبریزی

آهنگساز: پیام آزادی

 

«پیام آزادی»  آهنگساز جوان ایرانی  مقیم آلمان که پیش از این برنده‌ی بهترین موسیقی برای فیلم «درخت خاموش» در جشنوارۀ فیلم آدانا شده بود؛ امسال با دو فیلم در جشنواره‌ی فیلم فجر حضور دارد.

 

ضبط موسیقی «گیج‌گاه» در آلمان انجام شده و کارگردانش (عادل تبریزی) پیش از این، تجربه‌ی همکاری با این آهنگساز را در فیلم کوتاه‌های خود از جمله «ضدضربه» داشته است.

 

فیلم سینمایی روزی روزگاری آبادان
کارگردان: حمیدرضا آذرنگ
آهنگساز: حسام ناصری

 

«حسام ناصری» به عنوان هنرمند با برنامه فرهنگی و هنری ادیسه متعلق به سازمان accr، زیر نظر وزارت فرهنگ فرانسه همکاری می‌کند؛ اما این پروژه‌ی «با من بخوان» با خوانندگی «علیرضا قربانی» بود که او را در ایران به مخاطبان شناساند.

این آهنگ‌ساز حالا با «روزی روزگاری آبادان» اولین تجربه آهنگسازی فیلم خود را برای فیلمی انجام می‌دهد که نخستین تجربه‌ی کارگردانش (حمیدرضا آذرنگ) نیز می‌باشد. حسام ناصری برای ساخت موسیقی متن این فیلم موسیقی الکترونیک و آکوستیک و موسیقی محلی خوزستان را تلفیق کرده است

 

فیلم سینمایی روشن
کارگردان: سید روح‌الله حجازی

فیلم سینمایی یدو
کارگردان: مهدی جعفری

فیلم سینمایی ستاره بازی
کارگردان: هاتف علیمردانی

 

«بامداد افشار» در جشنواره‌ی سال جاری با سه فیلم، پرکارترین آهنگ‌سازِ حاضر در این رویداد است. او پیش از این برای ساخت موسیقی متن فیلم پوست برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن از سی و هشتمین جشنوارهٔ فیلم فجر شد. این آهنگ‌ساز همچنین تندیس حافظ نوزدهمین جشن دنیای تصویر را برای ساخت موسیقی متن فیلم مغزهای کوچک زنگ زده از آن خود کرده‌است.

 

«افشار» درباره‌ی حضورش در سینما گفته است: «من به موسیقی علاقه داشتم و نوازندگی می‌کردم. درواقع گیتار کلاسیک می‌زدم و با آن وارد دانشگاه شدم. در امتحان‌های ورودی دانشگاه هنر تهران، بعد از امتحان‌های تستی و عملی که گرفته می‌شد یک مصاحبه فرهنگی نیز وجود داشت که من آن سال در آن مرحله رد شدم. خانواده من بسیار دوست داشتند که من وارد دانشگاه شوم و در دانشگاه تهران درس بخوانم و همین باعث شد من یک رشته دیگر را انتخاب کنم. تصمیم گرفتم رشته‌ای را انتخاب کنم که به موسیقی نزدیک باشد و وقتی دیدم یک درس دو واحدی از موسیقی در رشته تئاتر وجود دارد، تئاتر را انتخاب کردم. به دانشگاه شهسوار رفتم و دو ترم تئاتر خواندم. آنجا با یک گروه خوب و درجه یک که سرپرستی‌اش را رضا ثروتی به عهده داشت، آشنا شدم. اولین جرقه‌های این موضوع را او در ذهن من کاشت که اصلاً می‌شود موسیقی تئاتر ساخت و موسیقی تئاتر کار کرد. بعد کارهای من در تئاتر دیده شد و خانم پانته‌آ پناهی‌ها من را به آقای هومن سیدی معرفی کردند و از طرفی دیگر با امید بنکدار و کیوان علیمحمدی آشنایی پیدا کردم و دیگر عملاً وارد سینما شدم.»

 

فیلم سینمایی زالاوا
کارگردان: ارسلان امیری
موسیقی متن ندارد

فیلم سینمایی شیشلیک
کارگردان: محمدحسین مهدویان
آهنگساز: حبیب خزایی فر

 

فعالیت‌های «حبیب خزایی‌فر» در حوزه‌ی آهنگسازی از ساخت موسیقی برای چند آنونس و ملودی نمایش‌های گروه سنی کودک و نوجوان آغاز شد، او در این برهه زمانی بود که با حضور در کارگاه‌های آموزشی وارطان ساهاکیان از استادان شناخته شده موسیقی کشورمان به فراگیری سلفژ، تئوری موسیقی، هارمونی، ارکستراسیون و کنترپوان پرداخت و بعد از سپری کردن این دوره بود که به طور رسمی حرفه آهنگسازی را انتخاب کرد. شرایطی که بعد از مدتی کوتاه به دلیل خلاقیت، برنامه ریزی مناسب و استعدادی که در این عرصه در او ظهور و بروز پیدا کرد موجب شد تا در معتبرترین آثار سینمایی کشورمان همکاری‌های متفاوتی را آغاز و حتی جوایز معتبری را نیز از آن خود کند. او تا کنون برای 13 فیلم سینمایی موسیقی متن ساخته است و سال گذشته برای ساخت موسیقی فیلم «درخت گردو» نامزد کسبِ سیمرغ بلورین شد. در این فیلم «علیرضا قربانی» نیز با کمانچه‌ی «اردشیر کامکار» خوانده است.

 

فیلم سینمایی مامان
کارگردان: آرش انیسی
آهنگساز: میلاد موحدی

 

«میلاد موحدی» بیش از یک دهه است که در زمینه‌ی موسیقی فیلم فعالیت می‌کند. او تا کنون برای دوازده فیلم سینمایی موسیقی متن ساخته است که از جمله‌ی آن می‌توان به هجوم (شهرام مکری) کامیون (کامبوزیا پرتویی)،‌ خواب‌های دنباله‌دار (پوران درخشنده) اشاره کرد. او هم‌چنین جوایزی از خانه‌ی سینما برای ساخت موسیقی فیلم‌های کوتاه و انیمیشن دریافت کرده است.

 

او پیش‌تر درباره‌ی موسیقی فیلم «کامیون» گفته بود: «بخش اول موسیقی که برای این فیلم ساخته شده مربوط به فلاش‌بک‌ها و وقایعی است که جزو داستان اصلی و ملودی اصلی فیلم نیست و می توان گفت بخش ابتدایی فیلم کاملا موسیقی صحنه است.  این بخش از موسیقی باید فضای ارکسترال و سنگینی می داشت که درد و رنجی که مردم آن منطقه تحمل کردند، نشان دهد. در این بخش از آواهای کردی کرمانج استفاده شده و برای کلام های روی موسیقی این بخش از خواننده کرد خواستم تا براساس موسیقی از آوارگی، تنهایی و بی کسی بگوید. شاید جالب باشد که بدانید کلمات استفاده شده در این فیلم کاملا فی البداهه از خود خواننده است.  المان‌های شرقی که در موسیقی و آواها و کلمات وجود داشت کاملا تحت تاثیر شخصیت فیلم است و اگر سعید آقاخانی را شخصیت دوم فیلم بدانیم گاهی موسیقی بیان احساسات این بازیگر در فیلم است.»

 

فیلم سینمایی مصلحت
کارگردان: حسین دارابی
آهنگساز: فردین خلعتبری

 

«فردین خلعتبری» پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، آهنگسازی را به‌صورت جدی دنبال کرد و در بسیاری از آثار نمایشی، سینمایی و تلویزیونی به عنوان آهنگساز مشغول به فعالیت شد. موسیقی او برای آثاری چون «شب دهم» و «مدار صفردرجه» از ماندگارترین آثار موسیقایی برای مدیوم تصویر است.  خلعتبری البته علاوه‌بر آهنگسازی اشکال دیگر حوزه موسیقی را نیز تجربه کرده و با خوانندگان و هنرمندان شناخته شده کشورمان همکاری‌هایی را پی گرفت. به قولِ «آرش گوران» فردین خلعتبری در جهان صداها و رنگ‌های گوناگونش، یک ماجراجوی تمام عیار است. او همواره به دنبال استیل‌های مختلف است و بنابراین به هیچ وجه نمی‌توان او را آهنگساز ساکنی دانست. خلعتبری همواره به دنبال متریال‌های مختلف صدایی است تا بتواند احساسات و حرف قلب و روحش را و حتی حالی را که در موقعیت‌های مختلف داشته، دارد و خواهد داشت با شیوه‌ای دیگری بیان کند. این آهنگساز اهل کشف و شهود است و همین جست‌وجوگری باعث شده سراغ فضاهای مختلفی در کارش برود. این آهنگ‌ساز روحِ جست‌وجوگری دارد و هیچ وقت در یک نقطه نمی‌ماند. او می‌خواهد موسیقی‌اش را در ذهنش به سرانجام برساند؛ درست مثل مادری که کودکش را پرورش می‌دهد تا زمانی که وقت تحویل دادنش به جامعه فرا برسد.
او امسال با فیلمِ پربحثِ «مصلحت» در جشنواره‌ی امسال حضور دارد.

 

فیلم سینمایی منصور
کارگردان: سیاوش سرمدی
آهنگساز: علیرضا کهن دیری

 

«علیرضا کهن‌دیری» که در سال جاری با فیلم «منصور» در مقام آهنگ‌ساز در جشنواره‌ی فیلم فجر حضور دارد، تا کنون چهار بار در جشنواره فیلم فجر کاندید دریافت سیمرغ شده، ولی هنوز موفق به کسب آن نشده است؛ اتفاقی که پیش از این در گفت‌وگو با «موسیقی ما» درباره‌اش گفته است: «مگر سیمرغ را با توجه به کیفیت و ارزش یک موسیقی به کسی می‌دهند؟ روابط و ضوابط است که آن را تعیین می‌کند و فکر می‌کنم این موضوع بر کسی پوشیده نباشد. حالا ممکن است برخی سال‌ها، روابط به‌گونه‌ای بوده که این جایزه به افراد درست‌تری رسیده؛ اما برخی مواقع، حتی به آثار سرقتی هم جایزه تعلق گرفته است! فکر نمی‌کنم کسی به کیفیت یک اثر جایزه بدهد. برای همین هم برای شخص من، گرفتن یا نگرفتن سیمرغ تفاوتی ندارد.»

 

«کهن‌دیری» تجربه‌ی ساخت موسیقی برای آثاری چون«میهمان داریم»، «حیران»، «سیزده 59» و «روز سوم» و سریال «وفا» و … را در کارنامه‌ی خود دارد.

 

منبع: موسیقی ما